Πέμπτη 24 Δεκεμβρίου 2009

Τετάρτη 23 Δεκεμβρίου 2009

Εισαγωγή
Το κείμενο που ακολουθεί και που είναι το πρώτο μέρος μελέτης που αφορά την Εκπαίδευση, περιλαμβάνει α) Συνοπτική ιστορία κυρίως της Δευτεροβάθμιας Εκ-παίδευσης στην Ελλάδα, για το χρονικό διάστημα από την ίδρυση του νέου Ελληνικού Κράτος μετά την επανάσταση του 1821, μέχρι το 1929 και β) Ιστορικά στοιχεία από την πορεία της εκπαίδευσης στο Γυμνάσιο Αυλωναρίου για το χρονικό διάστημα 1889 μέχρι το 1929.

Τα ιστορικά στοιχεία που αφορούν το Γυμνάσιο Αυλωναρίου έχουν αντληθεί από το αρχείο του Σχολείου, παράλληλα με την προσπάθεια καταγραφής και διάσωσης του που έγινε στα πλαίσια του πολιτιστικού προγράμματος «Καταγραφή και στατιστική επεξεργασία του μαθητικού μητρώου του Γυμνασίου Αυλωναρίου» το οποίο πραγματοποιήθηκε στο Σχολείο τα Σχολικά Έτη 2005-06 και 2006-07.

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΜΕΣΩΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ 21 ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ.

Απο τα πρώτα χρόνια της Επανάστασης λειτουργούσαν σε διάφορα μέρη της Ελλάδας διάφορα είδη Σχολείων όπως τα Αλληλοδιδακτικά Δημοτικά Σχολεία στοιχειώδους Εκπαίδευσης και αρκετά Γραμματικά (Ελληνικά) τύπου Μέσης εκπ/σης.
Τα σχολεία στοιχειώδους εκπαίδευσης ονομάστηκαν δημοτικά και οι δάσκαλοι που δίδασκαν σ’ αυτά δημοδιδάσκαλοι, γιατί για την ίδρυση και συντήρηση τους, υπεύθυνοι ήταν οι Δήμοι και οι Κοινότητες. Η διδασκαλία των μαθητών γινόταν σύμφωνα με την αλληλοδιδακτική μέθοδο όπου ένας δάσκαλος δίδασκε τους καλύτερους μαθητές (πρωτόσχολοι) , και αυτοί με τη σειρά τους δίδασκαν τους υπόλοιπους μαθητές χωρισμένους σε ομάδες.
Το 1830 λειτουργούσαν σ’ όλη την Επικράτεια 84 αλληλοδιδακτικά σχολεία με 7500 μαθητές.
Τα Ελληνικά Σχολεία ανέρχονταν το ίδιο έτος σε 37 και είχαν περίπου 2500 μαθητές.
Η παροχή παιδείας δεν ήταν όμως οργανωμένη και δεν υπήρχε κεντρικός σχεδιασμός.
Συστηματική οργάνωση της Εκπ/σης πραγματοποιήθηκε με τον Νόμο 6/18-2-1834 «Περί Δημοτικών Σχολείων» για την στοιχειώδη Εκπ/ση , με το Διάταγμα της 31-12-1836 «Περί κανονισμού των Ελληνικών Σχολείων και Γυμνασίων» για την Μέση Εκπ/ση και με τα Διατάγματα της 14/4/1837 και 22-4-1837 για τα Πανεπιστήμια.

Όπως παρατηρούμε η υποχρεωτική φοίτηση (Δημοτικό) ήταν επταετής, στην πράξη όμως εφαρμόστηκε, συνήθως, ως τετραετής ή πενταετής προαιρετική. Μετά το 4ο ή 5ο έτος οι μαθητές που θα συνέχιζαν σπουδές εγγράφονταν στο τριτάξιο ελληνικό σχολείο, ενώ οι άλλοι διέκοπταν.

Το Ελληνικό σχολείο (ή Σχολαρχείο από τον τίτλο του Δντή του) αποτελούνταν από 3 τάξεις, με δυνατότητα σε ορισμένες περιπτώσεις σύμπτυξης σε 2 και αποτελούσε προβαθμίδα του τετραετούς Γυμνασίου αλλά μπορούσε να λειτουργήσει και αυτόνομα.
Ελληνικά Σχολεία ιδρύονταν σε επαρχιακές πόλεις ενώ Γυμνάσια στις έδρες των νομών, με έξοδα του Κράτους. Όμως τέτοια σχολεία μπορούσαν να ιδρύσουν οι Δή-μοι και οι Ιδιώτες, έπειτα από άδεια του Υπουργείου.
Το διάταγμα του 1836 δεν προέβλεπε εισαγωγικές εξετάσεις για την εισαγωγή στο Ελληνικό Σχολείο. Εισαγωγικές εξετάσεις καθιερώθηκαν με διάταγμα της 26-8-1867.
Αντίθετα οι απόφοιτοι του Ελληνικού Σχολείου εγγράφονταν στην Α Γυμνασίου έπειτα από εισιτήριες εξετάσεις.
Το Ελληνικό Σχολείο ήταν αρκετά αυστηρό. Μαθητές που για δύο συνεχή έτη έμεναν στην ίδια τάξη αποπέμπονταν από αυτό.
Οι διδάσκοντες στα Ελληνικά Σχολεία ονομάζονταν Ελληνοδιδάσκαλοι και διορίζο-νταν έπειτα από επιτυχείς εξετάσεις ενώπιον ειδικής επιτροπής.
Τα προσόντα τους ήταν κατά καιρούς διάφορα.
Αρχικά σύμφωνα με το διάταγμα του 1836 έπρεπε:
α) Να είναι απόφοιτοι του Γυμνασίου και β) να έχουν ασκηθεί πρακτικά στη διδασκαλία, σε Δημόσιο ή ιδιωτικό σχολείο, και στη συνέχεια να έχουν εξεταστεί από το Γυμνασιάρχη και τους καθηγητές ενός Γυμνασίου.
Όμως λόγω έλλειψης προσωπικού το «γράμμα του Νόμου» δεν τηρούνταν σε όλες τις περιπτώσεις. Έτσι προσλαμβάνονταν ως «βοηθοί ελληνοδιδασκάλων» φοιτητές πανεπιστημίου και απόφοιτοι ιερατικών σχολών, οι οποίοι είχαν το δικαίωμα ύστερα από ένα χρονικό διάστημα να δώσουν εξετάσεις και να διοριστούν ως ελληνοδιδάσκαλοι
Αργότερα ως προσόντα διορισμού των Ελληνοδιδασκάλων ορίστηκαν:
- Με διάταγμα του 1850, διετής εκπ/ση στο Φιλολογικό Φροντιστήριο του Παν/μίου και σχετική εξέταση από επιτροπή καθηγητών του Παν/μίου.
Ανάλογα με τον βαθμό που έπαιρναν διαβαθμίζονταν σε ελληνοδιδάσκαλους α, β και γ κατηγορίας με διαφορετικές μηνιαίες αποδοχές.
- Με διάταγμα του 1892, το πτυχίο του Ελληνοδιδάσκαλου από την εξεταστική επι-τροπή του Παν/μίου.
- Με Νόμο του 1895, το πτυχίο του Παν/μίου, οπότε και μετονομάστηκαν σε δευτεροβάθμιους καθηγητές.
Την διοίκηση του Ελληνικού Σχολείου την είχε ο Σχολάρχης και ο Σύλλογος των Ελληνοδασκάλων.
Στην έδρα κάθε Ελληνικού Σχολείου συγκροτούνταν Εφορεία, την οποία αποτελούσαν ο Διοικητής του τόπου, ως πρόεδρος, ένας μορφωμένος κληρικός ή ένας υπάλληλος, ο Δήμαρχος και δύο Δημότες διοριζόμενοι από το Δημοτικό Συμβούλιο.
Η εφορεία υπάγονταν στην «επι των Εκκλησιαστικών κλπ Γραμματείαν», μεριμνούσε για την συντήρηση και βελτίωση του Ελληνικού Σχολείου και επαγρυπνούσε για την καλή λειτουργία του.

Τα μαθήματα που διδάσκονταν οι μαθητές στο Ελληνικό Σχολείο φαίνονται στον παρακάτω πίνακα:
Ωρολόγιο πρόγραµµα µαθηµάτων Ελληνικών Σχολείων
(Σύµφωνα µε το Διάταγµα της 31ης Δεκεµβρίου 1836)
Τάξεις
Μαθήµατα Α Β Γ
(Αρχαία) Ελληνικά 12 12 12
Σύνθεσις 3
Ιερά Ιστορία 2
Κατήχησις 2
Γεωγραφία 3 2 2
Ιστορία 3 3
Αριθµητική 3 3
Γεωµετρία και Φυσική 3
Φυσική Ιστορία 3 3
Αρχαί ανθρωπογεωγραφίας ή Ηθικής 2
Λατινικά 3
Γαλλικά 4 4 4
Καλλιγραφία 2 2
Σύνολο 29 31 32

Πηγή: Δηµαράς Αλ.: Η µεταρρύθµιση που δεν έγινε, τόµος Α', Αθήνα 1973, σ. 66.

Το Γυμνάσιο ήταν τετρατάξιο και αποσκοπούσε στην συνέχεια της εκπ/σης που έπαιρναν οι μαθητές στο Ελληνικό Σχολείο και στην προπαρασκευή εκείνων που θα συνέχιζαν στο Πανεπιστήμιο
Τα μαθήματα στην δευτεροβάθμια εκπ/ση είχαν θεωρητικό χαρακτήρα, με κύριο μάθημα τα Αρχαία Ελληνικά
Ωρολόγιο πρόγραµµα µαθηµάτων Γυµνασίων
(Σύµφωνα µε το Διάταγµα της 31ης Δεκεµβρίου 1836)
Τάξεις
Μαθήµατα Α Β Γ Δ
(Αρχαία) Ελληνικά 8 6 5 4
Γύµνασις εις το γράφειν ελληνιστί 2 - - -
Θεωρία των περί τον λόγον επιστηµών 2 2 2
Κατήχησις 2 2 2 1
Ιστορία και Γεωγραφία 2 2 2 2
Αριθµητική / Μαθηµατικά 2 2 - -
Μαθηµατικά και
Μαθηµατικοφυσική Γεωγραφία - - 4 4
Φυσική, Χηµεία 2 2 2 3
Λογική / Φιλοσοφία - - - 2
Λατινικά 4 6 5 4
Γαλλικά 2 2 2 2
Σύνολο 24 24 24 24

Πηγή: Δηµαράς Αλ.: Η µεταρρύθµιση που δεν έγινε, τόµος Α ', Αθήνα 1973, σ. 66.

Το μάθημα των Νέων Ελληνικών (Νεοελληνική λογοτεχνία) προστέθηκε στο πρόγραμμα το 1884, με ενέργειες του Νικ Πολίτη, τμηματάρχη τότε του Υπουργείου Παιδείας.
Από τα προγράμματα έλειπε τελείως και το μάθημα της Γυμναστικής που προστέθηκε το 1862 και τη διδασκαλία της ανέλαβαν υπαξιωματικοί του στρατού ή άνδρες του πυροσβεστικού σώματος ειδικά εκπαιδευμένοι.
Επιπρόσθετα όπως φαίνεται και στο πρόγραμμα η γλώσσα διδασκαλίας ήταν η καθαρεύουσα.
Οι διδάσκοντες στα Γυμνάσια ονομάζονταν καθηγητές. Ως καθηγητές διορίζονταν σύμφωνα με το διάταγμα του 1836, απόφοιτοι της Σχολής των Γενικών Επιστημών (μετονομάστηκε αργότερα σε Φιλοσοφική), αφού υποβάλλονταν σε ειδική εξέταση (προφορική και γραπτή) που όριζε το Υπουργείο Παιδείας. Μετά την επιτυχή έκβαση της εξέτασης αυτής προβλεπόταν και διετής πρακτική εξάσκηση του υποψήφιου κα-θηγητή σε Γυμνάσιο ή ιδιωτικό Σχολείο που όμως δεν εφαρμοζόταν πάντα πιστά λόγω έλλειψης καθηγητών εξ ‘αιτίας της αύξησης του αριθμού των Γυμνασίων και του αριθμού καθηγητών ανά Γυμνάσιο.
Μάλιστα ως το 1866 σε περιπτώσεις έλλειψης καθηγητών διορίζονταν ως καθηγητές με την επωνυμία «Αναπληρωτές» και φοιτητές της Φιλοσοφικής χωρίς καμία εξέταση.
Μονιμότητα για τους διδάσκοντες δεν υπήρχε και έτσι το διδακτικό προσωπικό των σχολείων της Μέσης Εκπ/σης όπως και την Δημοτικής Εκπ/σης , δεν έμενε ή-συχο κατά την άσκηση των καθηκόντων του από την εκάστοτε πολιτική κατάσταση που βρισκόταν στην εξουσία.
Αναφέρουμε ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από τις «αναμνήσεις του παιδαγωγού Παναγιώτη Οικονόμου» (Κ Ντουντουλάκης, “ Οι δάσκαλοι στους κοινωνικούς αγώνες και στην εθνική λαϊκή αντίσταση” Αντιτετράδια της εκπ/σης σελ 61-67).
«Φρίκη με κατέλαβε ότε εν έτει 1885 διωρίσθην γενικός διευθυντής δημοτικής εκπαιδεύσεως, εν τω Υπουργείω Παιδείας. Ουδείς δημοδιδάσκαλος ήτο εν ασφαλεία. Ο βουλευτής, ο κομματάρχης, ο παντοπώλης ηδύνατο να τον μεταθέσουν, να τον πάυσουν…Ένας βουλευτής είχε ειπεί: Και τι βουλευτής είμαι εγώ, όταν δεν δύναμαι να παύσω ούτε ένα δημοδιδάσκαλον;»
Η μονιμότητα και το αμετάθετο όλων των Δημοσίων Υπαλλήλων θεσμοθετήθηκαν αργότερα με το Σύνταγμα του 1911.
Η διοίκηση του Γυμνασίου ανετίθετο στο Γυμνασιάρχη και το Σύλλογο των κα-θηγητών, ενώ υπήρχε Εφορεία παρόμοια με αυτή που λειτουργούσε και στα Ελληνικά Σχολεία αποτελούμενη από τοπικούς παράγοντες.
Ένα άλλο που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι η δευτεροβάθμια αυτή εκπ/ση (Ελ-ληνικό Σχολείο- Γυμνάσιο) αφορούσε τα αγόρια. Την Εκπ/ση των κοριτσιών ανελάμβαναν στις πόλεις τα πολυτάξια ιδιωτικά παρθεναγωγεία, οι ξενόγλωσσες σχολές καλογραιών κλπ.
Στην χρονική περίοδο που αναφερόμαστε δεν έγινε καμμία προσπάθεια για ανάπτυξη της τεχνικής και επαγγελματικής Εκπ/σης.
Τα Νομοθετήματα του 1834 διατηρήθηκαν μέχρι το 1892.
Το 1892 γίνεται μία μεταρρυθμιστική προσπάθεια με το Ν. ΒΠΕ.
Με το νόμο αυτό καθιερώνεται τετραετής Δημοτική Εκπ/ση και επομένως και τετραετής υποχρεωτική Εκπ/ση. Ως έτος εγγραφής ορίζεται το 6ο έτος συμπληρωμένο.
Το 1895 γίνεται νέα μεταρρυθμιστική προσπάθεια, πάλι για τον χώρο της Δημοτικής Εκπ/σης, με τον νόμο ΒΤΜΘ.
Ο Νόμος αυτός αντικατέστησε το βασικό νόμο του 1834 (που στο μεταξύ όπως είδα-με είχε τροποποιηθεί, και ίσχυσε με μερικές συμπληρώσεις και τροποποιήσεις μέχρι το 1929).
Τα βασικά σημεία του νέου νόμου είναι:
- Η δυνατότητα ίδρυσης νηπιαγωγείων από ιδιώτες για παιδιά ηλικίας τριών ή
τεσσάρων ετών μέχρι και το 6ο έτος συμπληρωμένο.
Η πρόβλεψη αυτή αποτελεί την πρώτη μέριμνα του κράτους για την προσχολική
αγωγή.
- Η διάκριση των Δημοτικών Σχολείων σε δύο κατηγορίες:
α) τα κοινά, που περιλαμβάνουν 4 τάξεις και ιδρύονται σε μικρούς Δήμους με
πληθυσμό κάτω από 6 χιλιάδες, ενώ διακρίνονται σε μονοτάξια, διτάξια,
τριτάξια και τετρατάξια.
β) Τα πλήρη, που έχουν 6 τάξεις και μπορούν να ιδρυθούν παντού, αν οι δημοτικοί πόροι ή ιδιωτικές εισφορές ή τα κληροδοτήματα επαρκούν για τη συντήρηση τους, αναγκαία όμως στις πρωτεύουσες των νομών και στις πόλεις με πληθυσμό πάνω από 6 χιλιάδες.
- Η ίδρυση γραμματοδιδασκαλείων όπου δεν είναι δυνατόν να συσταθεί και να συ-ντηρηθεί δημοτικό σχολείο, είτε από ανεπάρκεια δημοτικών πόρων, είτε από έλλει-ψη μαθητών. Στα γραμματοδιδασκαλεία διορίζονται κυρίως δάσκαλοι με μικρό βαθμό εκπαίδευσης και σε αυτά μπορούν να φοιτούν και κορίτσια μέχρι 10 ετών, σε περιπτώσεις έλλειψης σχολείων κοριτσιών, οπότε κατά προτίμηση διορίζονται σ’ αυτά δασκάλες.
- Η δυνατότητα μετάβασης και κατάταξης μαθητών από το γραμματοδιδασκαλείο στο κοινό ή πλήρες Δημοτικό, καθώς και από το κοινό στο πλήρες μετά από εξετά-σεις. Επίσης ο απόφοιτος κοινού σχολείου, κρινόμενος ικανός, μετά απο εξετάσεις, εγγράφεται στην Α Τάξη Ελληνικού Σχολείου και ο απόφοιτος του πλήρους Δημο-τικού, κρινόμενος ικανός, κατατάσσεται και σε ανώτερη από την Α Τάξη του Ελλη-νικού.
Ο νόμος προέβλεπε και άλλες ρυθμίσεις σχετικά με βιβλία, ωρολόγια προγράμματα κλπ.
Όπως είδαμε οι μεταρρυθμίσεις του 1892 και 1895 αφορούσαν την στοιχειώδη εκπ/ση.
Στον χώρο της Μέσης Εκπ/σης οι αλλαγές ήταν μικρές.
Ας τις δούμε συνοπτικά:
- Στις 11/9/1897 άλλαξε το ωρολόγιο πρόγραμμα των Ελληνικών Σχολείων και των Γυμνασίων. Οι αλλαγές όμως συντήρησαν το αρχαϊστικό προσανατολισμό αφού πάλι τα αρχαία ελληνικά αποτελούσαν το 32% του προγράμματος.
- Με τον Νόμο ΓΞΑ(3091) του 1905, που εισηγήθηκε ο Υπουργός Παιδείας Λαμ. Καλλιφρονάς, καθιερώθηκε η μονιμότητα των λειτουργών Μέσης Εκπ/σης και βελτιώθηκε η διοίκηση και εποπτεία αυτής.
- Με το διάταγμα της 5/10/1906 δημοσιεύτηκε νέο ωρολόγιο πρόγραμμα για τα ελλη-νικά σχολεία και τα γυμνάσια που καταργούσε το πρόγραμμα του 1897. Πάλι όμως κυριαρχούσε το κλασσικό και θρησκευτικό στοιχείο.
- Τρία χρόνια αργότερα σε άλλη μικρής έκτασης αλλαγή, μπήκαν τα μαθήματα της Χημείας και των Νέων Ελληνικών, ενώ το 1914 οι ώρες των Νέων Ελληνικών ση-μείωσαν αύξηση.

Στη χρονική περίοδο 1917-1920 της κυβέρνησης του Ελευθερίου Βενιζέλου, (Υ-πουργός Παιδείας ο Δημήτριος Δίγκας) πραγματοποιήθηκαν διάφορες ρυθμίσεις στην Δημοτική Εκπ/ση κυριότερες των οποίων ήταν οι εξής:
• Καθιέρωση της Δημοτικής γλώσσας σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού με πα-ράλληλη διδασκαλία της καθαρεύουσας στις 2 τελευταίες (Ν. 827/1917 και Ν. 1332/1918).
Προς τούτο γράφτηκαν στη Δημοτική γλώσσα τα αναγνωστικά και τα βιβλία αριθμητικών πράξεων για τις 4 πρώτες τάξεις.
Να θυμίσουμε ότι με το Σύνταγμα του 1911 (άρθρο 107) είχε καθιερωθεί ως επίσημη γλώσσα του Κράτους η καθαρεύουσα.
• Ανάληψη από το Κράτος όλων των δαπανών της στοιχειώδους εκπ/σης και καθιέρωση της αμοιβής των δασκάλων από το Δημόσιο (Ν 2125 του 1920).
Η παραπάνω μεταρρυθμιστικές προσπάθειες έπεσαν στο κενό αφού μετά την πτώση της κυβέρνησης Βενιζέλου και την άνοδο συντηρητικής κυβέρνησης απομακρύνθη-καν τα βιβλία της μεταρρύθμισης του 1917 και επανήλθαν τα πριν την μεταρρύθμιση βιβλία, μέχρι να γραφούν καινούργια στην καθαρεύουσα
(Ν 2678/1921).
Έχει μείνει ιστορική η φράση «να καώσι» που εισηγήθηκε επιτροπή μελέτης των σχολικών πραγμάτων για τα βιβλία της μεταρρύθμισης του 1917, ενδεικτική του πο-λεμικού κλίματος που υπήρχε ανάμεσα στους υποστηρικτές της δημοτικής και τους υποστηρικτές της καθαρεύουσας, εκείνη την περίοδο αλλά και παλαιότερα.
Το 1927 όμως ξαναψηφίστηκε με τον Ν 3438 η επάνοδος στα της μεταρρύθμισης του 1917.
Όπως βλέπουμε οι αλλαγές ήταν συνεχείς ανάλογα με το ποιος είχε την εξουσία.
Και κάτι συνδικαλιστικό.
-Το 1924 ιδρύθηκε η Ομοσπονδία Λειτουργών Μέσης Εκπ/σης (ΟΛΜΕ).

ΤΟ «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΊΟ» ΑΥΛΩΝΑΡΙΟΥ

Τα πιo παλιά βιβλία που βρέθηκαν στο αρχείο του Γυμνασίου Αυλωναρίου ήταν το «Μαθητολόγιο του Ελληνικού Σχολείου» από το 1889-90 έως το 1916-17, ο «Γενικός έλεγχος Ελληνικού Σχολείου» από το 1889-90 έως το 1914 και «Ειδικός έλεγχος Ελληνικού Σχολείου» από το 1889-90 έως 1924-25.

Το μαθητολόγιο ήταν βιβλίο που περιείχε τα στοιχεία κάθε μαθητή (Ονο/μο, καταγωγή, επάγγελμα πατρός κλπ.
Ο γενικός έλεγχος ήταν ένα βιβλίο που γράφονταν οι τελικοί βαθμοί του κάθε μαθητή αφού έβγαιναν τα ετήσια αποτελέσματα.
Ο ειδικός έλεγχος περιελάμβανε προφορικούς και γραπτούς βαθμούς κάθε μαθητή ανα βαθμολογική περίοδο ήταν δηλαδή λεπτομερέστερος του Γενικού ελέγχου
Το 1889 λοιπόν λειτουργεί στο Αυλωνάρι Ελληνικό Σχολείο. Δυστυχώς δεν υπάρχει κανένα στοιχείο αν λειτουργούσε και σε προηγούμενα χρόνια, ούτε γνωρίζουμε πότε ιδρύθηκε. Το γεγονός όμως ότι εμφανίζονται μαθητές της Γ Τάξης μας κάνει να υπο-θέσουμε ή ότι λειτουργούσε και σε προηγούμενα χρόνια, ή ότι οι μαθητές ήρθαν από κάποια άλλο Ελληνικό Σχολείο που λειτουργούσε σε κοντινή κωμόπολη.
Γνωρίζουμε ότι σίγουρα υπήρχε Ελληνικό σχολείο στην Κύμη από το 1835 (Αρχείο Ευβοϊκών Μελετών τόμος ΛΒ /1996-97 Δαυίδ Αντωνίου «Η Εκπ/ση στην Εύβοια 1830-1850» σελ 101)

Οι πρώτοι δάσκαλοι και μαθητές

Το 1889-90 λειτουργούσαν και οι τρείς τάξεις. Από τις υπογραφές που υπάρχουν στα βιβλία που προαναφέραμε οι οποίες είναι αρκετά καθαρές, στο σχολείο υπηρετούσε ο Σχολάρχης Αθ. Ιωαννίδης και δύο ελληνοδιδάσκαλοι ο Α.Δ. Αργυρόπουλος και ο Λ. Παπαβασιλείου.
Στο Σχολείο φοιτούσαν το σχολικό έτος 1889-90 σαρανταπέντε (45) παιδιά ( 20 στην Α Τάξη, 8 στην Β και 17 στη Γ). Όλοι φυσικά ήταν αγόρια αφού όπως προαναφέραμε η δευτεροβάθμια εκπαίδευση αφορούσε μόνο τα αγόρια.
Ο πρώτος μαθητής που αναφέρεται στο μαθητολόγιο είναι ο Ιωάννης . Κλεάνθους Αναστασόπουλος της Τρίτης Τάξης με καταγωγή από το Αυλωνάρι ,ετών 12 με πατέρα γεωργό εγγεγραμμένος στις τέσσερις 7βρίου (έτσι έγραφαν τον μήνα Σεπτέμβριο υποθέτουμε).

Παρακάτω φαίνονται όλοι οι Σχολάρχες και οι διδάσκαλοι που υπηρέτησαν στο Ελληνικό Σχολείο Αυλωναρίου απο το 1889 μέχρι το 1929 χρονιά που το σχολείο μετα-τράπηκε σε Ημιγυμνάσιο Αυλωναρίου:
Ονομ/μο Δντού Δάσκαλος 1 Δάσκαλος 2 Δάσκαλος 3
1889-90 Αθ Ιωαννίδης Α. Δ. Αργυρόπουλος Λ. Παπαβασιλείου
1890-91 Α. Δ. Αργυρόπουλος Δ. Ι .Μίχας Κων/νος .Ν .Φραγκούλης Λ. Παπαβασι-λείου
1891-92 Γεώργιος . Σ. Δερβένης Δ. Ι .Μίχας Ζ. Δελαγραμμάτικας
1892-93 Στέργιος Παρασκευάς Δ. Ι .Μίχας Ν . Κωτσι….
1893-94 Στέργιος Παρασκευάς Δ. Ι .Μίχας Κων/νος .Ν .Φραγκούλης
1894-95 Στέργιος Παρασκευάς Δ. Ι .Μίχας Κων/νος .Ν .Φραγκούλης
1895-96 Δ. Γουδής
1896-97 Σταυρόπουλος Κ .Ν .Φραγκούλης Α. Παναυλής
1897-98 Σπυρ. Γ. Παπαηλιόπουλος Κ .Ν .Φραγκούλης Α. Παναυλής
1898-99 Σπυρ. Γ. Παπαηλιόπουλος Κ .Ν .Φραγκούλης Α. Παναυλής
1899-1900 Κ Παπαδημητρίου Κ .Ν .Φραγκούλης Αρ. Παπασταματίου
1900-01 Κ. Α. Παπαποστόλου Ιωαν Λουκάς Κων/νος .Ν .Φραγκούλης
1901-02 Κ. Α. Παπαποστόλου Ιωαν Λουκάς Κων/νος .Ν .Φραγκούλης
1902-03 Β. Ποντίκης Κ .Ν .Φραγκούλης Σ. Βαγιανέλλης
1903-04 Β. Φάβης Σ. Βαγιανέλλης Χρυσάγης
1904-05 Β. Φάβης Κ .Ν .Φραγκούλης Αρ. Παπασταματίου Ιωαν Λουκάς
1905-06 Β. Φάβης Ιωαν Λουκάς Κ .Ν .Φραγκούλης
1906-07 Β. Φάβης Ιωαν Λουκάς Κ .Ν .Φραγκούλης
1907-08 Β. Φάβης Ιωαν Λουκάς Κ .Ν .Φραγκούλης
1908-09 Β. Φάβης Ιωαν Λουκάς Κ .Ν .Φραγκούλης
1909-10 Β. Φάβης Ιωαν Λουκάς Κ .Ν .Φραγκούλης
1910-11 ; Ιωαν Λουκάς Κ .Ν .Φραγκούλης
1911-12 Λ. Μ. Βρετάκος Ιωαν Λουκάς Κ .Ν .Φραγκούλης
1912-13 Λ. Μ. Βρετάκος Ιωαν Λουκάς Κ .Ν .Φραγκούλης
1913-14 Ν. Π. Γεωργίου ; Ιωαν Λουκάς Κ .Ν .Φραγκούλης
1914-15 Γ. Ανδρουλιδάκης Ιωαν Λουκάς Κ .Ν .Φραγκούλης
1915-16 Αρ. Παπασταματίου Κ .Ν .Φραγκούλης
1916-17 Π. Κούκης Κ .Ν .Φραγκούλης Αρ. Παπασταματίου
1917-18 Π. Κούκης Κ .Ν .Φραγκούλης Αρ. Παπασταματίου
1918-19 Αρ. Παπασταματίου Κ .Ν .Φραγκούλης
1919-20 Π. Κούκης Αρ. Παπασταματίου Κ .Ν .Φραγκούλης
1920-21 Δ. Σγούρος Αρ. Παπασταματίου Κ .Ν .Φραγκούλης
1921-22 Δ. Σγούρος Μαυροειδής
1922-23 Δ. Σγούρος Γ. Γκιζελής Κ .Ν .Φραγκούλης
1923-24 Δ. Σγούρος Ν. Παπαδάκης Κ .Ν .Φραγκούλης Γ. Γκιζελής
1924-25 Δ. Σγούρος Ι. Αγγελής Σπαθάρης
1925-26 Αρ. Παπασταματίου Ι. Αγγελής Σπαθάρης
1926-27 Ι. Αγγελής Τηλ Αργυρίου Σπαθάρης
1927-28 Τηλ Αργυρίου Σπαθάρης
1928-29 Ι. Αγγελής Τηλ Αργυρίου Σπαθάρης

Ο Β. Φάβης που υπηρέτησε ως Δ/ντής από 1902-03 έως και1909-10 είναι ο ίδιος με τον Β Ποντίκη. Το Φάβης είναι ψευδώνυμο.
Οι Αρ Παπασταματίου, Γ. Γκιζελής, Κ.Ν.Φραγκούλης, Δ. Σγούρος, Π.Κούκης, Ι. Λουκάς ήταν από το Αυλωνάρι.

Όπως φαίνεται το μαθητικό δυναμικό του Σχολείου μέχρι το 1908 παρέμενε σχεδόν σταθερό στους 60 μαθητές. Την επόμενη περίοδο παρουσίασε μια σημαντική αύξηση και έφτασε μέχρι τους 180 μαθητές για να σταθεροποιηθεί στους 160 περίπου.

Οι μαθήτριες
Όπως είπαμε μετά την απελευθέρωση και την ίδρυση του νέου Ελληνικού Κράτους η εκπ/ση αφορούσε μόνο τα αγόρια. Τα κορίτσια ήταν για τις δουλειές του σπιτιού.
Μόνο κάποιοι υπάλληλοι, επιστήμονες κλπ και κάποιοι άνθρωποι με ανοικτό μυαλό έστελναν τα κορίτσια τους στο σχολείο
Η πρώτη μαθήτρια εμφανίζεται μόλις το σχολικό έτος 1903-04 και είναι η Αικατερίνη Βαγιανέλλη κόρη του Ελληνοδιδάσκαλου Ευστρατίου Βαγιανέλλη με καταγωγή από την Κύθνο που υπηρετούσε εκείνη την περίοδο στο Ελληνικό Σχολείο Αυλωναρίου. Η παραπάνω μαθήτρια παρακολούθησε στο Αυλωνάρι μόνο τις τάξεις Α και Β.
Η δεύτερη Μαθήτρια γράφεται στο σχολείο 2 χρόνια μετά δηλαδή το σχολικό έτος 1905-06 και είναι η Σπηλιωτοπούλου Ελένη του Σπυρου από την Άγια Θέκλη κόρη υπαλλήλου.
Η αρχή είχε γίνει και έτσι το 1910-11 βρίσκονται στο σχολείο η Αναστοπούλου .Λ. Σμαράγδα από τον Πύργο κόρη υπαλλήλου πάλι, και η Περδικάρη Κων/νου Ευαγγελία κόρη εργολάβου από το Οξύλιθο.
Η πρώτη Αυλωναρίτισα μαθήτρια ήταν η Τζανή.Δ. Αννέτα που γράφτηκε το 1912-13, κόρη εργάτη, η οποία στη συνέχεια υπηρέτησε πολλά χρόνια σαν δασκάλα και Διευθύντρια στο Δημοτικό Αυλωναρίου.
Από το 1903 μέχρι το 1929 φοίτησαν συνολικά μόνο 32 μαθήτριες δηλαδή κατά μέσο όρο σχεδόν 1 μαθήτρια κάθε χρόνο. Αριθμός πραγματικά απογοητευτικός.

Τόποι καταγωγής

Το 1889-90 οι 45 μαθητές προέρχονται από τα χωριά: Αυλωνάριον 20, Οκτωνιά 13, Πυργίον 1, Ωρολόγιον 2, Ορίον 1, Μονόδρυον 1, Λέπορα 2, Πυρνάκιον 2, Βαρυπόμπι 1, Βούζιον 1, Αχλαδερή 1
Η ορθογραφία διατηρήθηκε όπως στο Μαθητολόγιο αλλά χωρίς τόνους και πνεύματα.
Όπως βλέπουμε τα πιο ανθηρά χωριά από άποψη παιδιών ήταν η Οκτωνιά και το Αυλωνάρι και αυτό διατηρήθηκε και τα επόμενα χρόνια.
Σήμερα τα ονόματα μερικών χωριών έχουν αλλάξει και το Βαρυπόμπι λέγεται πιά Δάφνη ενώ το Βούζιον λέγεται Λοφίσκος.
Το Ελληνικό σχολείο Αυλωναρίου μέχρι το1929 δέχτηκε μαθητές από το Αυλωνάρι, Οχτωνιά, Ωρολόγι, Οριό, Πυργί, Βαρυπόμπι , Περιβόλια, Αχλαδερή, Νικολέττα, Λά-λα (Νεοχώρι), Αγ Γεώργιο , Μουρτάρι, Κουρβίνου, Βούζι, Αγ Θέκλα, αλλά και λί-γους μαθητές από Μονόδρυο, Οξύλιθο, , Κοίλι, Κόσκινα, Κριεζά, Πυρνάκι, Ζάρκα, Πετριές Κουρούνι,Αλιβέρι,Λέπουρα, Ραπταίους, Ζαπάντι,Τσακαίους, Κούτουρλο- Μετόχι, Κρεμαστό, Καλέτζι, Παραμερίτες Τραχήλι, Αλμυροπόταμο, Μακρυχώρι, Αμάρυνθο, Καλλιθέα, Σέττα, Σκύρο, Χαλκίδα, Αθήνα , Πειραιά, Μεσολόγγι, Κύθνο, Μυτιλήνη, Ν. Φιλαδέλφεια, Θεσσαλονίκη κλπ..

Επαγγέλματα γονέων

Πάλι μελετώντας τα μαθητολόγια έχουμε μία εικόνα της οικονομικής δραστηριότη-τας στην περιοχή μας, μέσα από τα επαγγέλματα των γονέων των μαθητών.
Έτσι αρχικά συναντάμε πολλά επαγγέλματα τα οποία δεν υπάρχουν πια στην εποχή μας όπως σαγματοποιός, σαπωνοποιός, δικολάβος (εμπειρικός δικηγόρος), τηλεγραφοφύλαξ, εργατικός, εμβαλοματοποιός (Μπαλωματής), σανδαλοποιός, βαρελοποιός, αγγειοπλάστης, τσαρουχάς, υπάλληλος ΤΤΤ , διδακτικός, βυρσοδέψης (κατεργασία δερμάτων), Αγροφύλαξ, γραμματέας αγρονομίας, Αγρονόμος, υπάλ-ληλος μονοπωλίου κλπ τα οποία με τη πάροδο του χρόνου χάθηκαν.
Επίσης συναντάμε επαγγέλματα που υπάρχουν και σήμερα μόνο που το όνομα τους ήταν τόσο διαφορετικό που και οι ίδιοι που τα εξασκούν δεν θα το καταλάβαιναν, όπως: Χαλκεύς ή χαλκουργός (αυτός που ασχολείται με την κατεργασία του χαλ-κού), Λευκοσιδηρουργός , αμμοκονιαστής (σοφατζής), καθεκλοποιός (καρεκλάς), υδροχρωματιστής (ο μπογιατζής που βάφει με χρώματα που έχουν βάση το νερό), σωφέρ (οδηγός), μυλωθρός (μυλωνάς), Πανδοχεύς (σαν ξενοδόχος), κάπηλος (ο ταβερνιάρης)
Τέλος θα πρέπει να αναφέρουμε ότι στο σχολείο φοίτησαν και παιδιά Δημάρ-χων, Νομαρχών κλπ οπότε επειδή αυτοί θεωρούσαν σαν πιο σημαντικό τον τίτλο αυτό , αντι για το επάγγελμα τους δήλωναν τον τίτλο τους. Γι αυτό στην θέση του επαγγέλματος βλέπουμε «Δήμαρχος» ή «Νομάρχης» κλπ.
Πολλές φορές στην θέση του επαγγέλματος υπάρχει η ένδειξη «ορφανός» με την γνωστή σημασία.
Εκείνο που δεν μπορέσαμε να κατανοήσουμε ήταν η διαφορά του «εργάτη» και του «εργατικού», καθώς και τη διαφορά του «κτηματία» και του «κτηματικού».
Οι γονείς στην συντριπτική πλειοψηφία τους ήταν γεωργοί και εργατικοί(;) ,ενώ αρκετοί ήταν και κτηματικοί(;), έμποροι κτίστες, παντοπώλες και ξυλουργοί. Επίσης πολλά παιδιά ήταν ορφανά.

Εκπαιδευτικά τέλη

Οι μαθητές του Ελληνικού σχολείου την περίοδο που μελετάμε πλήρωναν α)Εκπαιδευτική εισφορά που την διαχειριζόταν η σχολική εφορεία και β) Εκπαιδευ-τικά τέλη τα οποία εισέπραττε το σχολείο, στην αρχή με την μορφή χαρτοσήμου και στη συνέχεια προφανώς με διπλότυπες αποδείξεις και τα οποία αποδίδονταν στο Δημόσιο.

Τα 3 πρώτα χρόνια από το 1889-90 έως και 1891-92 δεν υπάρχουν χαρτόσημα ανα-φέρονται όμως εισπράκτορες όπως οι Ι.Τζώρτζης, Γ.Κ.Κυριαζής, Ν. Μπαϊρακτάρης, Κλ Αναστασόπουλος.
Τα χαρτόσημα εμφανίζονται στο μαθητολόγιο την χρονιά 1892-93 και είναι 20 δρχ για την α εξαμηνία, και 15 δρχ για την β εξαμηνία. Αυτό διατηρείται για 3 χρόνια. Στη συνέχεια τα εκπ/κά τέλη μειώνονται χωρίς να ξέρουμε τον λόγο και γίνονται 2 δρχ + 2 δρχ για τα δύο εξάμηνα.
Έτσι έμειναν μέχρι το 1917-18 και από την επόμενη χρονιά αυξάνονται και πάλι για να φτάσουμε μετά από συνεχείς αυξήσεις στο 1928-29 που έχουν διαμορφωθεί σε 84,80 δρχ τρείς φορές το χρόνο μία για κάθε τρίμηνο.
Στα εκπαιδευτικά τέλη γίνονταν και εκπτώσεις ανάλογα με την περίπτωση.
Έτσι όταν κάποιος μαθητής ήταν παιδί καθηγητή ή δημοδιδάσκαλου πλήρωνε λιγότερα. Από δύο αδέλφια στο ίδιο σχολείο πλήρωνε το ένα. Αν κάποιος είχε αδελφό σε άλλο σχολείο πλήρωνε λιγότερα.
Μερικοί μαθητές δεν μπορούσαν να πληρώσουν τα τέλη και τότε διακοπτόταν η φοίτηση τους

Διαγωγή

Η εσωτερική ζωή του σχολείου ήταν αυταρχικά οργανωμένη. Ο δάσκαλος ήταν ένα πρόσωπο που προκαλούσε φόβο στους μαθητές. Η μεγαλύτερη φοβέρα που μπορούσε κάποιος να κάνει σε μαθητή ήταν «Θα σε μαρτυρήσω στο δάσκαλο» Ο ξυλοδαρ-μός των μαθητών απαγορευόταν από τη νομοθεσία. Οι δάσκαλοι όμως τον χρησιμοποιούσαν και πολύ συχνά με την προτροπή των γονιών αν και τα αποτελέσματα δεν ήταν πάντα τα αναμενόμενα.
Το έτος 1889-90 λοιπόν, βλέπουμε επι συνόλου 42 μαθητών να έχουν:
13 διαγωγή «καλλίστη», 16 «κοσμία» και 13 «καλή». Σίγουρα οι μαθητές δεν θα ήταν και τα καλύτερα παιδιά ή οι δάσκαλοι ήταν ιδιαίτερα αυστηροί.
Το επόμενο όμως έτος 1890-91 βλέπουμε επι συνόλου 48 μαθητών να έχουν όλοι δι-αγωγή «επαινετή» (10). Ή συμμορφώθηκαν όλοι ή άλλαξε ο χαρακτηρισμός της δια-γωγής, γιατί την αμέσως επόμενη χρονιά 1892-93 και οι 36 μαθητές είχαν διαγωγή «κοσμία» .
Μέχρι το 1910-11 η πλειοψηφία είχε διαγωγή «κοσμία» και λίγοι είχαν «καλή», ενώ ένας μόνο μαθητής όλα αυτά τα χρόνια είχε «κοσμιοτάτη» ο Διονέλλης Γεώργιος του Ν.
Επίσης το 1911-12 εμφανίζεται και μαθητής με διαγωγή «επίμομφο»;
Κάτι φοβερό θα είχε κάνει δεν μάθαμε όμως τι , αφού όπως είπαμε δεν βρέθηκαν γι’ αυτή την περίοδο βιβλία πράξεων Συλλόγου καθηγητών.
Από το 1921 και μετά η διαγωγή γίνεται για την πλειοψηφία «κοσμιοτάτη» και μόνο πολύ λίγοι είχαν «κοσμία» την οποία οι καθηγητές δικαιολογούσαν με ειδική πράξη του Συλλόγου.

Βαθμολογία
Η βαθμολογική κλίμακα ήταν από 0- 10
Από 9,51 και πάνω άριστα
7,51- 9,5 πάνυ καλώς (από 1920-21 γίνεται λίαν καλώς)
5,51- 7,5 καλώς
4,51-5,5 σχεδόν καλώς
3 -4,5 μετρίως
3 και κάτω μετριότατα

Οι βαθμολογικές περίοδοι ήταν Α εξάμηνο, Β εξάμηνο, γραπτά και από αυτά έβγαίνε μέσος όρος. Από το 1919-20 οι βαθμολογικές περίοδοι έγιναν Α τρίμηνο, Β τρίμηνο, Γ τρίμηνο, γραπτά και μέσος όρος.
Αρχικά ο μέσος όρος ήταν μικτός αριθμός πχ 6+ . Από το 1912-13 οι τελικοί μέσοι όροι ήταν δεκαδικοί πχ 5,50, ενώ από το 1917-18 έγιναν ακέραιοι πχ 8 και τέλος από το 1927-28 έγιναν πάλι μικτοί.
Τον τρόπο που έβγαινε ο τελικός βαθμός και τα κριτήρια προαγωγής, επανεξέ-τασης και απόρριψης ήταν τόσο πολύπλοκα, που δυστυχώς δεν μπορέσαμε να τα αποκρυπτογραφήσουμε, όσο και αν προσπαθήσαμε.
Τα πράγματα πάντως όσον αφορά την βαθμολογία ήταν σίγουρα λιγότερο ελαστικά απ’ ότι σήμερα.
Από 48 μαθητές, προήχθησαν 25, έμειναν επανεξεταστέοι 7 , απορρίφθηκαν 3 και αποκλείστηκαν από τις εξετάσεις λόγω απουσιών 13.
Οι μαθητές λοιπόν σε ένα μεγάλο ποσοστό δεν παρακολουθούσαν τα μαθήματα.
Πιθανόν να αποφάσιζαν να ξαναπαρακολουθήσουν την επόμενη χρονιά ή κάποια από τις επόμενες. Γι’ αυτό παρατηρείται το φαινόμενο στην ίδια τάξη να φοιτούν μαθητές με μεγάλη διαφορά ηλικίας μεταξύ τους. Μερικοί δεν ξαναπήγαιναν ποτέ σχολείο
Η αιτίες που τους έκαναν να αφήνουν το σχολείο ήταν οι αγροτικές εργασίες των γονιών τους, τα εκπαιδευτικά τέλη, ότι αγόραζαν οι ίδιοι τα βιβλία τους , η δυσκολία να μετακινηθούν μέχρι το σχολείο τις περισσότερες φορές με τα πόδια σε αντίξοες συνθήκες.

Οι πρώτοι άριστοι μαθητές

Ο πρώτος μαθητής που εμφανίζεται να έχει τελική επίδοση «άριστα» 10 ήταν ο Νικόλαος Κ. Ποντίκης από το Αυλωνάρι με πατέρα πανδοχέα. Όμως δεν είχε 10 σε όλα τα μαθήματα όλες τις βαθμολογικές περιόδους.
Σίγουρα για να πάρει κανείς βαθμό «άριστα» και μάλιστα με 10 σε όλα τα μαθήματα και σε όλες τις βαθμολογικές περιόδους δεν ήταν κάτι συνηθισμένο.
Τους πρώτους λοιπόν που το πέτυχαν αυτό αξίζει να τους μνημονεύσουμε:
Ηταν ο Παπαναστασίου. Σ . Κων/νος από το Οριό ετών 14 από πατέρα γεωργό, και ο Παππάς Δημήτριος του Γεωργίου πάλι από το Οριό ετων 12 από πατέρα γεωργό και αυτός. Φοίτησαν και οι δύο την χρονιά 1898-99.

Το διδακτήριο
Το Ελληνικό Σχολείο Αυλωναρίου στεγάστηκε από το 1890 μέχρι το 1898 στο σπίτι του Χροναίου (σημερινή ιδιοκτησία Δ.Σγούρου), μετά το 1898 πάνω από την ταβέρνα του Ποθητάκη (σημερινή ιδιοκτησία Κικής Σταματίου) και κατόπιν στο σπίτι του Μόλαρη .
(Πηγή «Μνήμες Αυλωναρίου» Κώστα και Δημήτρη Σγούρου , Αυλωνάρι 1994 σελ 40)

Ο ήρωας Σχολάρχης

Ο Παναγιώτης Κούκης γεννήθηκε το 1888 στο Αυλωνάρι Πατέρας του ήταν ο Νι-κόλαος .Π. Κούκης και μητέρα του η Παγώνα Κωνσταντίνου. Τέλειωσε το Σχολαρ-χείο Αυλωναρίου, το Γυμνάσιο Χαλκίδας και σπούδασε Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Υπηρέτησε την Πατρίδα στους Βαλκανικούς πολέμους ως απλός στρα-τιώτης στην αρχή και ώς έφεδρος υπολοχαγός στο τέλος. Το 1916-17 , το 1917-18 και το 1919-20 τον βλέπουμε να υπηρετεί ως Σχολάρχης στο Ελληνικό Σχολείο Αυλω-ναρίου.
Αργότερα επιστρατεύθηκε στον πόλεμο της Μικράς Ασίας και στις 18 Αυγούστου 1921 έδωσε το αίμα του για την τιμή της Πατρίδας, στο Αρντίζ Ντάγ.
Η προτομή του βρίσκεται σήμερα αριστερά της κεντρικής εισόδου του κτιρίου που στεγάζει το Γυμνάσιο Αυλωναρίου . Επίσης εικόνα του βρίσκεται και στον διάδρομο του ισογείου του σχολείου.
Και ένας αρνητικός πρωταγωνιστής ….
Το 1925-26 εμφανίζεται να φοιτά στην Γ Τάξη του Ελληνικού Σχολείου Αυλωναρί-ου και ο Οδυσσέας Αγγελής από τη Στενή , αρχηγός του ΓΕΣ αμέσως μετά το πραξι-κόπημα της 21ης Απριλίου 1967 και μετέπειτα αντιπρόεδρος του χουντικού καθεστώ-τος. (Αυτοκτόνησε το 1987 στη φυλακή).

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ 1929


Το 1929 ήταν μία χρονιά σταθμός για τα εκπαιδευτικά πράγματα της χώρας μας Με το Νομοσχέδιο 4373/13-8-1929 έγινε η πρώτη σημαντική μεταρρυθμιστική προσπά-θεια, από την ίδρυση του νέου Ελληνικού Κράτους και μετά.

Στοιχειώδης Εκπ/ση

Καταργήθηκαν οι διάφοροι τύποι δημοτικού σχολείου (κοινά-πλήρη) και θεσπίστηκε εξαετές (εξατάξιο) δημοτικό σχολείο με υποχρεωτική φοίτηση από το 6ο έτος (συ-μπληρωμένο ή συμπληρούμενο ως την 1η Ιανουαρίου ), ως το τέλος των μαθημάτων του δημοτικού σχολείου, όχι όμως και πέρα από το 14ο έτος συμπληρωμένο.
Καθιερώθηκε η μικτή φοίτηση των δύο φύλων σε όλα τα σχολεία της στοιχειώδους εκπ/σης , γενικής και επαγγελματικής (εκτός από τα σχολεία οικοκυρικής).

Μέση Εκπ/ση

Καταργήθηκε το Ελληνικό σχολείο (Σχολαρχείο) και θεσπίστηκαν τα 6τάξια Γυ-μνάσια και 6τάξια πρακτικά Λύκεια. Στην Α τάξη τους γίνονταν δεκτοί έπειτα από εισιτήριες εξετάσεις, απόφοιτοι του 6τάξιου δημόσιου ή ιδιωτικού Δημοτικού σχο-λείου. Το αναλυτικό πρόγραμμα ήταν ίδιο για τις δύο κατώτερες τάξεις του Γυμνασί-ου και του πρακτικού Λυκείου.
Τα Ελληνικά σχολεία των κωμοπόλεων μετατράπηκαν προσωρινά σε διτάξια η-μιγυμνάσια, με πρόγραμμα εκείνο των δύο κατώτερων τάξεων του Γυμνασίου.
Στις περιπτώσεις που στην ίδια πόλη λειτουργούσαν Γυμνάσιο και πρακτικό Λύκειο, μπορούσαν αμφότερα να συγχωνευτούν σε ένα εκπαιδευτήριο με την επωνυμία «Σχολή Μέσης Εκπ/σης», εφόσον υπήρχε κατάλληλο διδακτήριο για τη λειτουργία της. Η σχολή αυτή αποτελούμενη από 6 τάξεις διακλαδιζόταν από την τρίτη τάξη σε δύο τμήματα : το πρακτικό και το κλασσικό.
Με τον παραπάνω νόμο ιδρύθηκαν τετρατάξια Ανώτερα παρθεναγωγεία με σκοπό να δώσουν στα κορίτσια που δεν επιθυμούσαν πανεπιστημιακές σπουδές, ανώτερη μόρ-φωση και μάλιστα σχετική με τη φύση και τον προορισμό της γυναίκας. Στην Α Τάξη εγγράφονταν χωρίς εισαγωγικές εξετάσεις απόφοιτες από την ΣΤ Τάξη του Δημοτι-κού και το απολυτήριο που έπαιρναν έδινε σ’ αυτές τα ίδια προσόντα με εκείνα του Γυμνασίου εκτός από το δικαίωμα εγγραφής στο Πανεπιστήμιο.
Η παραπάνω ανισότητα προκάλεσε τις διαμαρτυρίες των γυναικείων οργανώσεων που τάχθηκαν ενάντια στην ίδρυση ανώτερων παρθεναγωγείων.
Η κοινωνία όμως τα ήθελε και η κυβέρνηση προχώρησε στην ίδρυση τους.
Τα πενταετή διδασκαλεία αρρένων και θηλέων θεσπίστηκαν για την εκπ/ση υ-ποψηφίων δασκάλων. Όμοια και το διδασκαλείο νηπιαγωγών.
Όπως είδαμε στον πίνακα, με τον νόμο του 1929 ιδρύθηκαν πολλά επαγγελματικά και τεχνικά σχολεία . Η έλλειψη όμως ειδικευμένου προσωπικού για να διδάξει σ’ αυτά, και το υψηλό γόητρο όσων αποφοιτούσαν από το Γυμνάσιο, είχαν σαν αποτέ-λεσμα την κατάργηση στην πράξη όλων των άλλων σχολείων εκτός από το Γυμνάσιο, που παρέμεινε ο κύριος τύπος σχολείου μέσης εκπ/σης στη χώρα μας.
Φυσικά στα χωριά και στις κωμοπόλεις η μέση εκπ/ση περιοριζόταν στο διτάξιο ημιγυμνάσιο.
Τέλος από το 1929 καθιερώθηκαν εισαγωγικές εξετάσεις για την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο.

Η μεταρρύθμιση του 1929 όμως ανακόπηκε λόγω των γεγονότων της περιόδου που ακολούθησαν, όπως η δικτατορία του Μεταξά, ο Β Παγκόσμιος πόλεμος, η Κατοχή, η Αντίσταση και ο Εμφύλιος πόλεμος.
Συγκεκριμένα :
Το 1933 καταργήθηκαν τα διδασκαλεία εκπ/σης δασκάλων και με τον Ν 5802 ιδρύθηκαν οι διετείς Παιδαγωγικές Ακαδημίες.
Το 1937 ιδρύθηκε ο Οργανισμός Εκδόσεως Σχολικών Βιβλίων (ΟΕΣΒ) για τον έλεγχο των σχολικών βιβλίων.
Αρχικά το εξατάξιο Γυμνάσιο χωρίστηκε σε δύο κύκλους (6 χρόνια= 4 χρόνια κατώ-τερος+ δύο χρόνια ανώτερος κύκλος), στο οποίο μπορούν να εισάγονται απόφοιτοι της 4ης Τάξης Δημοτικού.
Έτσι οι δύο τελευταίες τάξεις του Δημοτικού (που δεν καταργήθηκαν ) φυτοζωούν και σ’ αυτές πηγαίνουν μόνο οι φτωχοί μαθητές. Εξ άλλου για την μετάβαση από την 4η Δημοτικού στις επόμενες δύο τάξεις υπήρχαν εξετάσεις που δυσχέραιναν ακόμη περισσότερο τα πράγματα.
Στη συνέχεια στη μέση εκπ/ση επικράτησε μια πραγματική σύγχυση. Υπήρξε μια πολυτυπία σχολείων που ιδρύθηκαν την περίοδο 1936-39 από το καθεστώς της 4ης Αυ-γούστου, όπως το 5ετές αστικό σχολείο και το προγυμνάσιο (5 έτη) κυρίως στην επαρχία, και το κλασσικό Γυμνάσιο (8 έτη) όπως και το πρακτικό Λύκειο (8 έτη) στις πόλεις, κλπ.
Το 1939 τα πεντατάξια αστικά σχολεία μετατράπηκαν σε τριτάξια τα οποία δέχονταν αποφοίτους δημοτικού κατόπιν εξετάσεων.
Επίσης από την ίδια χρονιά το οκτατάξιο κλασσικό Γυμνάσιο, το πρακτικό Λύκειο και το πεντατάξιο Προγυμνάσιο καταργήθηκαν και ιδρύθηκαν δύο κύκλοι μέσης γε-νικής εκπ/σης: το «Γυμνάσιο» κατώτερος κύκλος 6 ετών και το «Λύκειο» ανώτερος κύκλος 2 ετών. Το Λύκειο περιλάμβανε 2 τμήματα : το «Θεωρητικόν» και το «Πρα-κτικόν» .
Παρά την κατάργηση του οκτατάξιου Γυμνασίου η ονομασία «Οκτατάξιο Γυ-μνάσιο» παρέμεινε για πολλά χρόνια (1959) και οι τάξεις του ονομάζονταν Γ,Δ,Ε,ΣΤ,Ζ,Η.
Το 1940 είχαμε και μια ακόμα Ελληνική καινοτομία.
Την ίδρυση των φροντιστηρίων, με τον αναγκαστικό νόμο 2545/1940.
Τα φροντιστήρια αν και ήταν ιδιωτικός εκπαιδευτικός θεσμός δημιουργήθηκαν όπως βλέπουμε από το Ελληνικό κράτος.
Με τον ίδιο νόμο θεσμοθετήθηκε και το δικαίωμα της κατ’ οίκον διδασκαλίας (ιδιαίτερο μάθημα)
Έτσι ένα μέρος του κόστους της εκπ/σης μετατοπίστηκε στα νοικοκυριά, ενώ απασχολήθηκαν και χιλιάδες αδιόριστοι εκπ/κοί τους οποίους αδυνατούσε να απορροφή-σει η κρατική εκπ/ση.

Ξανά όμως στα δικά μας.

Με την μεταρρύθμιση του 1929 το Ελληνικό Σχολείο Αυλωναρίου έδωσε τη θέση του στο Ημιγυμνάσιο Αυλωναρίου. Το Αυλωνάρι ήταν κωμόπολη και σύμφωνα με τον Νόμο, δεν μπορούσε να λειτουργήσει σ’ αυτό Γυμνάσιο Το ημιγυμνάσιο όμως ήταν διετές οπότε αμέσως οι μαθητές του μειώθηκαν.
O αριθμός των μαθητών την τελευταία σχολική χρονιά 1937-38 ήταν μόλις 20 και όλοι της Β τάξης. Η Α τάξη, άγνωστο για ποιο λόγο, δεν λειτούρ-γησε.
Τα μαθήματα τώρα γίνονται στο σπίτι του «Ανάκη» σημερινή ιδιοκτησία Αγγελίνας Μακρυνικόλα.
Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται οι καθηγητές που υπηρέτησαν αυτή τη χρονική περίοδο.
Έτος Διευθυντής Καθηγητές
1929-30 Σπαθάρης Ν. Γ. Ιωαννίδης
1930-31 Κ. Βασιλόπουλος Σπαθάρης (φιλόλογος)
1931-32 Κ. Βασιλόπουλος Σπαθάρης
1932-33 Κ. Βασιλόπουλος Σπαθάρης, Ι. Αγγελής (Μαθηματικός), Αρ Πα-πασταματίου (Θεολόγος)
1933-34 Σπαθάρης
1934-35 Δ.Σγούρος ; Ξύδης, Παπαιωάννου
1935-36 Δ.Σγούρος ; Καράμπαλης ; Ξύδης, Παπαιωάννου , Ανδρέου (Γυμναστής), Δημητρίου (φυσικός)
1936-37 Καράμπαλης ; Ξύδης, Παπαιωάννου
1937-38 Σπαθάρης Παπαιωάννου
* όπου υπάρχουν κενά και ερωτηματικά ,τα στοιχεία στα υπηρεσιακά βιβλία είναι
δυσανάγνωστα ή δεν υπάρχουν.
Οι καθηγητές Ι. Αγγελής , Αρ Παπασταματίου το έτος 1932-33 και Ανδρέου, Δημητρίου το έτος 1935-36, αναγνωρίστηκαν από φωτογραφίες εκείνης της περιόδου.
Τα επόμενα χρόνια σταμάτησε η λειτουργία του Ημιγυμνασίου Αυλωναρίου.
Σχολείο Μέσης Εκπαίδευσης στο Αυλωνάρι ξαναλειτουργεί το έτος 1946-47 με την επωνυμία Γυμνασιακό παράρτημα Αυλωναρίου του Γυμνασίου Αλιβερίου.

Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΜΦΥΛΙΟΥ

Κατά την περίοδο της Κατοχής λόγω των βομβαρδισμών, της καταστροφής ή της επίταξης των σχολικών κτηρίων καθώς και της έλλειψης δασκάλων και καθηγητών το εκπ/κό σύστημα υπολειτούργησε.
Συγκεκριμένα το σχολ έτος 1940-41 κράτησε μόνο 3 μήνες, ενώ το σχολ έτος 1941-42 μόνο 20 ημέρες.
Από τα κατεχόμενα 8345 διδακτήρια μόνο τα 719 παρέμειναν άθικτα.
Το 1941 ιδρύθηκε το ΕΑΜ (Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο). Το 1944 το ΕΑΜ συγκρότησε την ΠΕΕΑ (Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης) ως κεντρικό πολιτικό όργανο για την εθνική απολύτρωση και την υπεύθυνη διοίκηση των ελευθε-ρωμένων περιοχών της χώρας.
Με πρωτοβουλία και προσπάθειες της Γραμματείας Παιδείας της ΠΕΕΑ έγινε την περίοδο της Κατοχής σημαντικό έργο στον τομέα της εκπ/σης όπως το άνοιγμα πολ-λών σχολείων και παιδικών σταθμών, η οργάνωση μαθητικών συσσιτίων, η συγγρα-φή και δωρεάν χορήγηση βιβλίων και η επίλυση πολλών άλλων επειγόντων προβλη-μάτων.
Αποκορύφωμα όλων αυτών των δράσεων ήταν η διαμόρφωση του «Σχεδίου για μια Λαϊκή Παιδεία» από το Εθνικό Συμβούλιο της ΠΕΕΑ που συνήλθε στους Κορυσχά-δες της Ευρυτανίας (14-27 Μαΐου 1944). Εμπνευστές του ήταν εκπ/κοί και διανοού-μενοι του ΕΑΜ και της οργάνωσης της νεολαίας του (ΕΠΟΝ).
Σ’ αυτό το σχέδιο επισημάνθηκαν πολλά εκπαιδευτικά προβλήματα που ακόμα και σήμερα εξακολουθούν να είναι αντικείμενα προβληματισμού και προτάθηκαν λύσεις οι οποίες όμως δεν εφαρμόστηκαν πλήρως γιατί την κατοχή των Γερμανοϊταλών δια-δέχτηκε ο εμφύλιος πόλεμος.
Το 1945 το ανύπαρκτο 6+2 στην μέση εκπ/ση καταργήθηκε και η Μ.Ε έγινε εξαετής.
Ωστόσο η ονομασία «Οκτατάξιο Γυμνάσιο» παρέμεινε για πολλά χρόνια (1959) και οι τάξεις του ονομάζονταν Γ,Δ,Ε,ΣΤ,Ζ,Η.
Το 1948 (Ν 388) επανήλθε το σύστημα των διδάκτρων και των εκπ/κών τελών.

ΠΕΡΙΟΔΟΣ 1950 ΕΩΣ 1958

Το 1951 με τον αναγκαστικό νόμο 1823 η διάρθρωση της Γενικής Εκπ/σης άλλαξε πάλι και καθιερώθηκαν 2 βαθμίδες .
Η εξαετής στοιχειώδης και η εξαετής μέση.
Η μέση εκπ/ση διαιρέθηκε σε δύο ισόχρονους κύκλους σπουδών, το τριετές Γυμνάσιο και το τριετές Λύκειο με δύο κατευθύνσεις την φιλολογική και την φυσικομαθηματι-κή.
Αυτό το σχήμα 6+3+3 (Δημοτικό- Γυμνάσιο-Λύκειο) θα αποτελέσει τον βασικό κορμό του εκπ/κού συστήματος μέχρι σήμερα.
Από βαθμίδα σε βαθμίδα καθιερώθηκαν εισαγωγικές εξετάσεις.
Το Έτος 1951 συστήθηκε το Ιδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ) (Ν 1825)με εισηγητή του Νόμου τον Γ.Παπανδρέου.
Το 1958 (Υπουργός Παιδείας Γ. Ράμμος) δόθηκε εντολή οι μαθήτριες στο μάθη-μα της Γυμναστικής και στις Γυμναστικές Επιδείξεις «να μην φέρουν πλέον σόρτς, αλλά μακράν, κάτωθι του γόνατος, φούσταν περισκελίδαν».

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ 1959 (Στροφή προς τον τεχνικοοικονομικό τομέα)

Με το Νομοθετικό Διάταγμα 3971/1959 «Περί Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπ/σεως, Οργανώσεως της Μέσης Εκπ/σεως και Διοικήσεως της Παιδείας» (Υ-πουργός Παιδείας ο Γ. Βογιατζής) καθορίστηκαν τα εξής:
α) Το Γυμνάσιο , κατ’ όνομα μόνο οκτατάξιο, χωρίστηκε σε δύο τριετείς κύκλους. Ο πρώτος ήταν κοινός για όλους τους μαθητές και σκοπό είχε την παροχή γενικής παι-δείας. Ο δεύτερος περιελάμβανε διάφορες κατευθύνσεις (κλασσική, οικονομική, τε-χνική, βιομηχανική, ξένων γλωσσών, ναυτική, γεωργική και οικοκυρική ) με ορισμέ-νο κοινό πυρήνα μαθημάτων.
β) Ιδρύθηκαν τεχνικές σχολές και η ΣΕΛΕΤΕ (Σχολή Εκπαιδεύσεως Λειτουργών Επαγγελματικής και Τεχνικής Εκπαιδεύσεως).

ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΟΥ 1964 (Αναβίωση του Εκπ/κού Δημοτικισμού)

Εμπνευστής της μεταρρύθμισης του 1964 ήταν ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας επι κυβερνήσεως Ένωσης Κέντρου Ευάγγελος Παπανούτσος (Πρωθυ-πουργός και Υπουργός Παιδείας ο Γ.Παπανδρέου).
Το νομοσχέδιο 4379/64 «Περί Οργανώσεως και Διοικήσεως της Γενικής Εκπαιδεύ-σεως» που κατατέθηκε στη Βουλή προέβλεπε τα εξής:
• 6ετές Δημοτικό Σχολείο, τριετές Γυμνάσιο χωρισμένο σε Γενικό και Τεχνικό , τριετές Γενικό Λύκειο, τριετές Τεχνικο-επαγγελματικό Λύκειο και Σχολές Ε-ξειδίκευσης τεχνιτών (1-3 χρόνια).
• Κατάργηση των εισαγωγικών εξετάσεων για το Γυμνάσιο και επέκταση της υποχρεωτικής εκπ/σης από 6 σε 9 έτη. Οι εξετάσεις για το Λύκειο δεν καταρ-γήθηκαν.
• Καθιέρωση της Δωρεάν Παιδείας.
Την ίδια χρονιά ιδρύεται και το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (Βασιλικό Διάταγ-μα 827/65)
Το Γυμνασιακό παράρτημα Αυλωναρίου λειτούργησε από το 1946-47 έως το 1963-64.
Δηλαδή από το 1939 έως και το 1946 δεν υπήρξε σχολείο Μέσης Εκπαίδευσης στο Αυλωνάρι.
Όσοι μαθητές δεν διέκοψαν τις σπουδές τους , αναγκάστηκαν να πάνε είτε στο Αλιβέρι είτε στην Κύμη, μιας και εκεί λειτουργούσαν τα Γυμνάσια.

Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται οι τάξεις που λειτούργησαν , οι Γυμνασιάρχες και οι καθηγητές.
Ετος Τάξεις Γυμνασιάρχης Καθηγητές
1946-47 Γ,Δ Θεοχάρης Μαρίνος Λεωνίδας Φυσικός, Σγούρος Δημήτριος Θεολόγος
1947-48 Γ,Δ Θεοχάρης Μαρίνος Λεωνίδας Φυσικός, Σγούρος Δημήτριος Θεολόγος
1948-49 Γ,Δ Θεοχάρης Λαγός Γεώργιος Θεολόγος
1949-50 Γ,Δ Θεοχάρης (Φιλόλογος) Μαρίνος Ιωάννης Θεολόγος, Σικελιάδης Μαθηματικός
1950-51 Γ,Δ Κωτσής (Θεολόγος Παπαδημητρίου Θεολόγος
1951-52 Γ,Δ Κωτσής Γκιζελής Ιωάννης Θεολόγος
1952-53 Γ,Δ,Ε Κωτσής Μαρίνος Λεωνίδας Φυσικός (Δντής) , Σγούρος Δημήτριος Θεολόγος
1953-54 Γ,Δ,Ε,ΣΤ Κωτσής Μαρίνος Λεωνίδας Φυσικός, Καρτελιά Παναγιώτα Φιλόλογος, Ζούβα Σοφία φιλόλογος
1954-55 Γ,Δ,Ε,ΣΤ,Ζ Κωτσής Μαρίνος Λεωνίδας Φυσικός, Ζούβα Σοφία φιλόλογος, Κυριαζή φιλόλογος, Παπαστα-ματίου Μανώλης Θεολόγος
1955-56 Γ,Δ,Ε,ΣΤ,Ζ Κωτσής
1956-57 Γ,Δ,Ε,ΣΤ,Ζ Κωτσής
1957-58 Γ,Δ,Ε,ΣΤ,Ζ Κωτσής Μαρίνος Ιωάννης (Δντής) Μαρίνος Λεωνίδας Παπαβα-σιλείου Κων/νος Παπασταματίου Μανώλης (Θεολόγος) Πνευματι-κού Ελένη Παπαϊωάννου Αι-κατερίνη (Κάκια)
1958-59 Γ,Δ,Ε,ΣΤ,Ζ Κωτσής Πεπές Χρίστος(Δντής)(Φιλόλογος) Παπαγεωργίου- Πεπέ Βαρβάρα(μαθημ) Αρχόντης Ιωάννης
Οντάμπασης Παναγιώτης Μουμούρης Αλέξανδρος Φλωράκος Ιωάννης Γυμναστής)
1959-60 Α,Β,Γ,Δ,Ε,ΣΤ Ν. Καράπας Θεολόγος) Πεπές Χρίστος Πέππας Νικόλαος(φιλόλογος) Αδριανός Θεόδωρος
Μαρκάκης Βαρθολομαίος Φλωράκος Ιωάννης
1960-61 Α,Β,Γ,Δ,Ε,ΣΤ Ν. Καράπας Πεπές Χρίστος Παπαγεωρ-γίου- Πεπέ Βαρβάρα Πέπ-πας Νικόλαος
Αδριανός Θεόδωρος Μαρ-κάκης Βαρθολομαίος Φλωράκος Ιωάννης Γιαπράκη Αναστασία(φιλόλογος)
1961-62 Α,Β,Γ,Δ,Ε,ΣΤ Ν. Καράπας Πεπές Χρίστος(Δντής) Παπαγεωργί-ου- Πεπέ Βαρβάρα Κατέβας Παναγιώτης Γιαπράκη Αναστασία
Φλωράκος Ιωάννης
1962-63 Α,Β,Γ,Δ,Ε,ΣΤ Ν. Καράπας Πεπές Χρίστος(Δντής) Παπαγεωργί-ου- Πεπέ Βαρβάρα(Μαθημ) Κατέβας Παναγιώτης Ποδαράς Κων/νος(θεολόγος) Νικολάου Αριστείδης(φιλόλογος) Κων/νου Φλώρα
1963-64 Α Ν. Καράπας
Τα στοιχεία για την περίοδο που προαναφέραμε προέρχονται από τα βιβλία Γενικού Ελέγχου του Γυμνασίου Αλιβερίου, που καλύπτουν τις περιόδους 1942-43 έως 1949-50, 1950-51 έως 1951-52 και 1952-53 έως 1963-64 και τα οποία σήμερα βρίσκονται στο Γενικό Λύκειο Αλιβερίου.
Βλέπουμε ότι το Γυμνασιακό Παράρτημα Αυλωναρίου είχε τον δικό του Δντή, ο οποίος όμως λογοδοτούσε στον Γυμνασιάρχη του Γυμνασίου Αλιβερίου.
Επίσης βλέπουμε ότι ο αριθμός των καθηγητών αυξάνεται αφού ο κάθε καθηγητής δίδασκε τώρα το μάθημα της ειδικότητας του, σε αντίθεση με τα πρώτα χρόνια που ένας ή δύο καθηγητές δίδασκαν όλα τα μαθήματα.
Ακόμα, ενώ το Γυμνασιακό Παράρτημα ξεκίνησε με μόλις δύο τάξεις το 1946-47 , τα τελευταία χρόνια της λειτουργίας του , έφτασε να έχει όλες τις τάξεις.
Τέλος παρατηρούμε ότι από το 1959-60 αλλάζει η αρίθμηση των τάξεων και αντί το Σχολείο να περιλαμβάνει τάξεις από την τρίτη μέχρι την ογδόη, περιλαμβάνει τάξεις από την πρώτη μέχρι την έκτη.
Τα μαθήματα του Γυμνασιακού παραρτήματος γίνονταν στο γνωστό κτίριο που βρίσκεται κάτω από τον Ναό του Αγίου Νικολάου στο πάνω Αυλωνάρι.
Επειδή όμως οι δύο αίθουσες του δεν επαρκούσαν, νοικιάζονταν και δωμάτια στα γύρω σπίτια.
Έτσι ο πάνω όροφος του σημερινού Δημαρχείου, το σπίτι των αδελφών Μήτσου και Αποστόλη Μπάστα (Ρούφα), το σπίτι του δάσκαλου Γιάννη Γκιζελή και το σπίτι της Σοφίας Κούκη (σημερινό σπίτι Μπαλαντά, στα ανατολικά του κεντρικού κτιρίου), φιλοξένησαν κατά καιρούς το Γυμνασιακό παράρτημα Αυλωναρίου.
Ο αριθμός των μαθητών του Σχολείου αυτή την περίοδο, ήταν αρκετά μεγάλος αφού ο μέσος όρος των παιδιών κάθε τάξης ήταν περίπου 50.
Άρχισαν δηλαδή τα παιδιά κατά ένα πολύ μεγάλο ποσοστό να μην αρκούνται να τε-λειώνουν το Δημοτικό αλλά να πηγαίνουν και στο Γυμνάσιο.

Ξανά δίδακτρα …

Όπως είδαμε ενώ τα δίδακτρα καταργήθηκαν το 1929, επανήλθαν το 1948.
Είναι γνωστή στους τότε μαθητές, ή έκφραση του καθηγητή Παπαδημητρίου , «Να πέφτει το παραδάκι» που έγινε η αιτία να του κολλήσουν το παρατσούκλι «Ο Παραδάκιας».

Αστυνόμευση και κανονισμοί

Η χρονική περίοδος που μελετάμε συνοδεύτηκε από ένα κλίμα αστυνόμευσης που όπως ήταν φυσικό επηρέασε και τον χώρο του σχολείου.
Έτσι σε πρακτικό του Συλλόγου διδασκόντων του Γυμνασίου Αλιβερίου τους έτους 1952, διαβάζουμε απόφαση σχετικά με «τη λήψη παιδονομικών μέτρων για την εύρυθμη λειτουργία του Γυμνασίου»
1) Ο εκκλησιασμός των μαθητών του Γυμνασίου να γίνεται ανελλιπώς κάθε Κυριακή τη συνοδεία δύο καθηγητών.
2) ωρίσθη η (8 ½) ογδόη και ημίσεια εσπερινή ως χρόνος αποχωρήσεως των μαθητών εκ της πόλεως. Ο εφημερεύων καθηγητής είναι υποχρεωμένος να επιβλέπη εις την ε-φαρμογήν του μέτρου τούτου.
3) Οι μαθηταί όλων των τάξεων να κουρεύωσι την κόμην των άνευ ουδεμιάς εξαιρέσεως.
4) Πάντες οι μαθηταί οφείλουν να φέρουσι το πηλίκιον και να απονέμουσι τον χαιρετι-σμόν προς τους καθηγητάς των, φέροντες την δεξιάν χείρα τεταμένην επι του δεξιού μέρους του γείσου του πηλικίου (στρατιωτικός χαιρετισμός) αι δε μαθήτριαι μέλαιναν μαθητικήν αμφίεσιν, την κόμην σεμνώς εκτενισμένην και να πονέμουν τον χαιρετισμόν δια κλίσεως της κεφαλής.
5) έλαβεν επίσης ορισμένα μέτρα δια την είσοδον και έξοδον των μαθητών κατά την έναρξιν και λήξιν εκάστου μαθήματος ως και κατά τα διαλείμματα.
Οι κανονισμοί αυτοί αποφασίστηκαν με σκοπό να εφαρμοστούν. Σε μερικούς όμως δεν άρεσαν καθόλου, τους παραβίασαν και φυσικά τιμωρήθηκαν…
Από τα βιβλία Πράξεων λοιπόν του Γυμνασίου Αλιβερίου αντιγράφουμε:
«Οκταήμερη αποβολή σε μαθητή διότι εθεάθη καθήμενος έξωθεν κεντρικού καφενεί-ου άνευ πηλικίου παίζων τάβλι και καπνίζων, σκανδαλίζων δια της τοιαύτης διαγω-γής του , τους θαμώνας του κοσμοβριθούς τούτου κέντρου και τους εκείθεν διερχό-μενους συμμαθητάς του»
«Ομαδική αποβολή μαθητών, διότι παρά τας επανειλλημμένας συστάσεις και διαταγάς του σχολείου παρακολούθησαν εις τον ενταύθα κινηματογράφον παράστασιν τε-λείως ακατάλληλη και δι’ ενήλικας ακόμη»

Άλλες αποβολές δόθηκαν για τους εξης λόγους

• Αποβολή σε μαθητή διότι έχων στην κατοχή του, δύο ζώντας σπουργίτας, εξαπέλυσε αυτούς την ώρα του μαθήματος.
• Αποβολή σε μαθητή διότι εσφετερίσθη βιβλίο συμμαθητή του
• Αποβολή σε μαθητή διότι σε κλήση από τον καθηγητή του στο μάθημα φώναξε «είναι απών τώρα έφυγε»
• Αποβολή σε μαθητή διότι αντέγραφε κλπ

Αθλητισμός
Από το Γυμνάσιο Αυλωναρίου πέρασαν αρκετοί καθηγητές γυμναστικής που άφησαν σημαντικό έργο. Το σχολείο με τις διάφορες επωνυμίες του πήρε πολλές φορές μέρος σε μαθητικούς αγώνες.
Στο λεπτομερέστατο βιβλίο του Γιάννη. Γ. Καρβέλα με τίτλο « ΕΥΒΟΙΚΟΣ ΣΤΙ-ΒΟΣ 1830-1997» βρήκαμε αρκετές αναφορές σε συμμετοχές του σχολείου αλλά και σε μαθητές που διακρίθηκαν σε τέτοιους αγώνες.
Η πρώτη φορά που γίνεται μνεία στο Σχολείο είναι στις 8 Μαϊου 1936 όταν στους Πανευβοϊκούς σχολικούς αγώνες στίβου συμμετείχε το ημιγυμνάσιο Αυλωναρίου με γυμναστή τον Παπαϊωάννου αλλά χωρίς διάκριση.
Αρκετά χρόνια μετά όμως, στις Γυμναστικές επιδείξεις και στους αγώνες στίβου των σχολείων Μέσης Εκπαίδευσης που έγιναν στις 4 και 5 Ιουνίου 1960 στο Εθνικό γυ-μναστήριο Χαλκίδας, ο Νικ Μπιμπλής του Γυμνασιακού Παραρτήματος Αυλωναρί-ου, ήταν 2ος στον ακοντισμό αρρένων και ο Αναστάσιος Δαλιάνης 1ος νικητής στην σφαιροβολία αρρένων με βολή 12,10 μέτρα.
Την επόμενη χρονιά στις 4 Ιουνίου 1961 στους ίδιους αγώνες ο Χαρ Τσιργιώτης ήρθε 3ος στην λιθοβολία με βολή 18,89 μέτρων.
Δύο χρόνια μετά, στις 3,4και 5 Ιουνίου 1963, ο μαθητής Γιαννούλης πήρε την 4η θέση στον ακοντισμό ρίχνοντας το ακόντιο στα 36,52 μέτρα, ο Γκίκας ήταν 3ος στη σφαιροβολία με 12,35 μέτρα και ο Πασσάς 2ος στο άλμα επι κοντώ. Το σχολείο ήρθε 6ο στη συνολική βαθμολογία σχολείων με 5 βαθμούς.
Τελευταία φορά, για το χρονικό διάστημα που καλύπτει η μελέτη μας το σχολείο πήρε μέρος το 1964 αλλά χωρίς ιδιαίτερη διάκριση.

Ευχαριστίες

Ευχαριστώ θερμά τον Διευθυντή του Γενικού Λυκείου Αλιβερίου, κο Παπανικολάου Ευαγόρα που μου έδωσε την άδεια να ερευνήσω το αρχείο του σχολείου.